Antykoncepcja

Definicja: Antykoncepcja (łac. conceptio-poczęcie) to działanie mające na celu niedopuszczenie do zapłodnienia kokmórki jajowej i zajścia w ciążę. Antykoncepcja to planowanie rodziny umożliwiające podjęcie decyzji o posiadaniu potomstwa.
Aby świadomie stosować antykoncepcję należy poznać:

• anatomię i fizjologię narządów płciowych męskich
• anatomię i fizjologię narządów płciowych żeńskich
• fizjologię zapłodnienia

Oceniając skuteczność zastosowanej metody posługujemy się wskaźnikiem zawodności Pearl'a. Jest to ilość ciąż wśród 100 par regularnie współżyjących (co 48 godz.), używających daną metodę antykoncepcyjną przez rok.

Wskaźnik Pearl'a kobiet regularnie wpółżyjących bez zabezpieczenia jest różny w zależności od wieku i waha się w granicach 80-90 u młodych kobiet, 40-50 u kobiet w wieku 40-45 lat, 10-20 u kobiet w wieku 45-50 lat i około 0,5 u kobiet po 50 roku życia.

Wśród stosowanych metod antykoncepcyjnych wyróżniamy:

• metody naturalne
• metody mechaniczne
• metody chemiczne
• metody hormonalne
• antykoncepcja wewnątrzmaciczna
• sterylizacja

Pod względem skuteczności ( im najniższa wartośc wskaźnika Pearl'a tym większa skuteczność) najlepsze wyniki osiągają środki hamujące jajeczkowanie (antykoncepcja hormonalna), mini pigułki, wkładki wewnątrzmaciczne, metoda termiczna, prezerwatywy i błona pochwowa. Na świecie najczęstszymi metodami są sterylizacja, antykoncepcja hormonalna i stosowanie prezerwatyw, w Polsce stosunek przerywany (70- 75%).

Dobór odpowiedniej metody antykoncepcyjnej jest indywidualną sprawą partnerów ale powinien być skonsultowany z lekarzem ginekologiem:

• dziewczęta-Powinny stosować minipigułki, środki chemiczne lub prezerwatywę dla partnera. Metody naturalne nie są polecane ze względu na nieregularne cykle miesięczne jak również wkładki wewnątrzmaciczne ze względu na małą macicę.
• młode kobiety-Zaleca się stosowanie środków hormonalnych trójfazowych lub wkładkę wewnątrzmaciczną.
• kobiety w średnim wieku-Przy kontaktach systematycznych zaleca się metody naturalne, środki hormonalne, wkładkę wewnątrzmaciczną. Przy kontaktach sporadycznych wystarcza stosowanie metod mechanicznych (kapturek naszyjkowy, prezerwatywa) ze środkami plemnikobójczymi.
• kobiety w okresie menopauzy- Zaleca się stosowanie środków hormonalnych, które łagodzą objawy związanie z zanikaniem jajeczkowania, prezerwatywy ze środkiem plemnikobójczym lub wkładki wewnątrzmacicznej.