Oparzenie słoneczne

Definicja: Oparzenie będące wynikiem nadmiernej ekspozycji skóry na działanie promieni ultrafioletowych o dlugości fali 280-320nm (UVB)

Etiologia: Słońce emituje promieniowanie ultrafioletowe (UV) w szerokim zakresie fal: UVA 320-400nm, UVB 280-320 nm, UVC 10-280nm. Do powierzchni ziemi docierają tylko promienie UVA i UVB z których promieniowanie UVB powoduje oparzenie. Promieniowanie to jest pochłaniane przez szybę, dym, smog, ozon. Podczas pływania, przy bezchmurnym niebie, w miejscach zaśnierzonych i piaszczystych łatwo odbijających promienie często dochodzi do nieświadomego poparzenia słonecznego.

Patofizjologia: W wyniku działania promieni słonecznych następuje pogrubienie naskórka i zwiększenie produkcji ochronnego barwnika skóry-melaniny przez melanocyty-komórki barwnikotwórcze skóry. Ilość tych komórek jest uwarunkowana genetycznie. Albinosi z powodu zaburzeń w bioseyntezie melaniny jak również w bielactwie z powodu braku melanocytów są szczególne narażeni na oparzenie. Również blondyni i rudzi powinni unikać opalania się.

Objawy: Już w pierwszej dobie po nadmiernym opalaniu występuje lekki rumień z następowym łuszczeniem sie któremu towarzyszy ból i tkliwość skóry z pojawieniem się pęcherzy. Jeżeli oparzenie dotyczy większej powierzchni ciała mogą wystąpić objawy typowe dla udaru słonecznego.

Profilaktyka: Aby uchronić się przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych należy stosować się do kilku rad:

• pierwsza ekspozycja słoneczna w godz. południowych nie powinna przekraczć 30 min.
• przed 10 godz. i po 15 godz opalanie jest mniej niebezpiecznie w związku z większym pochłanianiem promieni UVB
• stosowanie 5 % kwasu paraaminobenzoesowego (PABA) lub jego estrów w postaci żelu lub kremu 30-60 minut przed planowanym opalaniem
• stosowanie filtrów zawierających benzofenon
• stosowanie filtrów zawirających tlenek cynku lub dwutlenek tytanu które tworzą fizyczną barierę nie przepuszczającą promieni słonecznych do powierzchni skóry

Leczenie: Do czasu ustąpienia ostrego odczynu należy:

• unikać nasłoneczniania skóry
• stosować okłady z zimnej wody, które łagodzą dolegliwości
• stosowanie glikokortykosteroidów w ciężkich przypadkach