Zesztywniające zapalenie
stawów kręgasłupa
Choroba Bechterewa

Definicja: Jest to przewlekły stan zapalny stawów krzyżowo - biodrowych, spojenia łonowego, stawów międzykręgowych i stawów kończyn, prowadzący do ich stopniowego usztywnienia. Przebieg z remisjami i okresami zaostrzeń. Szczyt zachorowań występuje pomiędzy 15 a 30 rokiem
życia, u mężczyzn 9 razy częściej.

Etiologia: Przyczyny występowania nie są znane, najprawdopodobniej znaczenie ma predyspozycja genetyczna (czynnik dziedziczny) i wyzwolenie procesów zapalnych przez nieznane czynniki zakaźne.

Objawy:

• początek często bezobjawowy
• wczesnym objawem jest nocna i poranna sztywność z towarzyszącym bólem w okolicy krzyżowej, promieniującym do kończyn dolnych; ból jest obustronny, nasila się w spoczynku
• występujące we wczesnym okresie objawy ogólne: stany podgorączkowe, osłabienie, spadek masy ciała
• w miarę postępu choroby dochodzi do zajmowania kolejnych stawów kręgosłupa co objawia się pojawieniem bólu i ograniczenia ruchomości kręgosłupa i klatki piersiowej;
  zmiany postępują aż do zesztywnienia kręgosłupa, zniesienia fizjologicznej lordozy w odcinku lędźwiowym, wyrównania (wyprostowania) lub pogłębienia fizjologicznej kifozy odcinka piersiowego oraz usztywnienia klatki piersiowej ze zmniejszeniem pojemności życiowej płuc; (kifoza to wygięcie kręgosłupa ku tyłowi, w normalnych warunkach u człowieka istnieje w odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa; lordoza to wygięcie kręgosłupa ku przodowi, występujące w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa)
• może dojść do zapalenia stawów obwodowych - najczęściej biodrowego, kolanowego, skokowego, a także do zajęcia m.in. ścięgna Achillesa w wyniku czego dochodzi do bólu pięt i trudność w chodzeniu
• ewentualnie występują objawy narządowe - zapalenie tęczówki oka (25%), rzadko zwłóknienie płuc, zaburzenia przewodnictwa w sercu, zapalenie aorty.

Rozpoznanie:

• wywiad i badanie przedmiotowe
• badania laboratoryjne - przyspieszone OB., wzrost CRP
• badania radiologiczne - RTG stawów krzyżowo - biodrowych, RTG kręgosłupa.

Leczenie: Nie istnieje leczenie przyczynowe. Bardzo ważne znaczenie ma leczenie ruchem w celu zahamowania procesów zesztywniających. Spać należy na twardym, płaskim łóżku, na
brzuchu. Stosuje się masaże, naświetlanie, leczenie balneologiczne - kąpiele borowinowe, solankowe, siarczkowe. W zaostrzeniach podawane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), przy zajęciu stawów obwodowych sulfosalazynę, związki złota, przy zmianach ocznych sterydy. Leczenie operacyjne obejmuje m.in. protezowanie stawów biodrowych, operacje korekcyjne kręgosłupa.