Zakażenia drożdżakowe-kandydioza

Definicja: Zakażenie saprofitycznym grzybem drożdżopodobnym, który po namnożeniu się w dogodnych warunkach środowiskowych lub wskutek osłabienia mechanizmów obronnych organizmu staje się patogenny dla gospodarza w tym przypadku dla człowieka.

Etiologia: Zakażenie saprofitycznym grzybem drożdżopodobnym Candida albicans. W stanie pełnego zdrowia organizm jest odporny na tego drożdżaka. Do rozwoju kandydiozy usposobiają:

• ogólnie przyjmowane antybiotyki
• przyjmowanie glikokortykosterydów
• przyjmowanie leków immunosupresyjnych
• ciąża
• cukrzyca
• otyłość
• zaburzenia hormonalne
• choroby wyniszczające
• zaburzenia w składzie krwi
• niedobory odpornościowe

Objawy: Kandydioza zajmuje prawie wyłacznie skórę i błony śluzowe. W rzadkich przypadkaczh zakażenie moze mieć charakter układowy. Objawy podmiotowe zależą od umiejscowienia zmian chorobowych:

• Wyprzenia drożdżakowe- Występują w dołach pachowych, w okolicach podsutkowych, pępka, pachwin i fałdów pośladkowych (np.pieluszkowe zapalenie skóry niemowląt) oraz w przestrzeniach międzypalcowych stóp i rąk. Charakteryzuje się występowaniem dobrze odgraniczonych rumieniowo-wysiękowych czasem swędzących ognisk o zróżnicowanej wielkości i rozmaitym kształcie z towarzyszącymi krostami na podłożu zapalnym.
• Kandydioza błony śluzowej jamy ustnej- Charakteryzuje się występowaniem śmietankowych, białych nalotów na zapalnie zmienionej powierzchni języka lub błony śluzowej policzka (u noworodków tzw pleśniawki), które można zeskrobać. Zakażenie to u osób dorosłych może być wynikem AIDS. U dorosłych wywołuje w kącikach ust bolesne nadżerki i pęknięcia zwane zajadami.
• Kandydoza wałów paznokciowych- Charakteryzuje się silnym zaczerwienieniem, obrzękiem i bolesnością wałów paznokciowych, Często dochodzi do zropienia. Przy dłuższym trwaniu zakażenia płytka paznokciowa ulega uszkodzeniu, traci połysk, następuje jej rozwarstwienie, pobruzdowanie powierzchni i zmiana barwy na ciemno brunatną.
• Kandydoza okolicy odbytu- Występuje charakterystyczna biała maceracja i świąd w okolicy odbytu.
• Kandydoza sromu i pochwy- Charakteryzuje się stanem zapalnym ściany pochwy i sromu z towarzyszącymi białymi lub żółtymi upławami oraz pieczeniem i świądem o różnym nasileniu.
• Kandydoza żołędzi prącia- Zakażenie charakteryzujące się lekko złuszczającymi sie zmianami w obrębie żołędzi i pieczeniem po stosunku.

Rozpoznanie: W celu potwierdzenia rozpoznanie konieczne jest wykrycie charakterystycznych zmian klinicznych, wykluczenie innych możliwych przyczyn oraz wykazanie obecności Candida albicans w badaniu mikroskopowym zeskrobin ze zmian chorobowych.

Leczenie: Postępowanie terapeutyczne drożdżycy , zwłaszcza skóry i paznokci , jest długotrwałe , wymaga dużej staranności i skrupulatnego przestrzegania zasad higieny osobistej . Ważne jest zwłaszcza dokładne osuszenie skóry , szczególnie w fałdach , zajętej zmianami . W drożdżycy stóp wskazane jest używanie luźnego obuwia .

Na nawrotowe i oporne zmiany zwłaszcza w przebiegu kandydiozy jamy ustnej lub narządów płciowych i odbytu korzystnie działa nystatyna w formie zawiesiny lub tabletek lub klotrimazol w pastylkach.

W zakażeniu skóry i pochwy skuteczne jest stosowanie nystatyny, pochodnych imidazolowych. W leczeniu przeciwzapalnym i przeciwświądowym pomocne może się okazać stosowanie kortykosteroidów w kremie.