Medycyna online    

 


Reumatoidalne zapalenie stawów (r.z.s.)


Definicja: Jest to przewlekła, postępująca choroba układowa, z okresami zaostrzeń i remisji. Proces zapalny dotyczy początkowo stawów i może prowadzić do zniszczenia ich struktury, zniekształceń i inwalidztwa. Czasami dochodzi do zajęcia innych narządów. R.z.s. występuje u około 0,5% populacji polskiej. Kobiety chorują 2-3-krotnie częściej niż mężczyźni . Szczyt zachorowań pojawia się około 40 roku życia, pierwsze objawy mogą jednak występować w każdym wieku.

Etiologia: Przyczyna występowania nie jest znana. Nieznane czynniki wywołują odpowiedź układu odpornościowego i dochodzi do naciekania struktur stawów przez komórki uczestniczące w odpowiedzi immunologicznej. Rozpoczyna to całą serie procesów prowadzących w konsekwencji do uszkodzenia stawów, pojawiają się dolegliwości bólowe i dochodzi do upośledzenia funkcji ruchowej stawów.

Objawy: Początek choroby jest powolny, najczęściej występują objawy ogólne:

  • stany podgorączkowe
  • uczucie rozbicia
  • znużenie
  • zmniejszenie apetytu
  • zmniejszenie masy ciała
  • pobolewania stawów i mięśni

Po tygodniach lub miesiącach pojawiają się zmiany stawowe, rozpoczynające się przeważnie od małych stawów, szczególnie dłoni- nadgarstkowych, śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych, rzadziej stóp. Zmiany są symetryczne, postępują dośrodkowo. Chorzy skarżą się na ból utrudniający ruchy (bolesny uścisk dłoni), sztywność poranną. W badaniu stwierdzamy obrzęk, bolesność uciskową i ruchową oraz ograniczenie ruchomości w stawach, często obrzmienie grzbietu dłoni. W miarę rozwoju choroby dochodzi do zaniku mięśni, powstania zniekształceń (przerosty, łokciowe odchylenia palców dłoni i inne). Często zajmowane są:

  • stawy nadgarstkowe (ucisk na nerw pośrodkowy )
  • stawy łokciowe (powstają często przykurcze)
  • stawy barkowe (ograniczenie ruchomości - bark zamrożony)
  • stawy biodrowe (skrócenie i nieprawidłowe ustawienie kończyn dolnych)
  • stawy kolanowe (powstają zniekształcenia, najczęściej koślawość, przykurcze)
  • stawy stóp (podwichnięcia utrudniające chodzenie i powodujące nierównomierne obciążenie innych stawów kończyn dolnych)
  • zmiany w kręgosłupie szyjnym mogą prowadzić do przemieszczeń (podwichnięć) kręgów

U około 10% chorych pojawiają się guzki reumatoidalne (przeważnie w okolicy stawu promieniowo-nadgarstkowego i łokciowego). Rzadko występują zmiany pozastawowe, obejmujące serce, płuca, narząd wzroku, układ nerwowy, nerki, układ krwiotwórczy.

Rozpoznanie:

  • wywiad, badanie przedmiotowe
  • badanie radiologiczne
  • badania laboratoryjne - wykładniki zapalenia np. OB., CRP, badania immunologiczne

W ustaleniu rozpoznania posługujemy się kryteriami rozpoznawczymi, ustalonymi przez American College of Rheumatology.

Leczenie: Postępowanie w r.z.s. jest kompleksowe. W każdym przypadku konieczne jest stosowanie odpowiednio dobranych ćwiczeń. Chory musi być uruchamiany możliwie szybko. Obok ćwiczeń wykorzystuje się:

  • ciepłolecznictwo
  • krioterapię (leczenie zimnem w ostrym zapalenie stawów)
  • jonoforezę (leczenie prądem stałym)
  • masaże
  • kąpiele solankowe i siarczkowo - siarkowodorowe (przeciwskazane są kąpiele borowinowe)

Również psychoterapia odgrywa ogromną rolę. U chorych, ciągle walczących z bólem i zagrożonych kalectwem, występują skłonności do reakcji depresyjnych. Dlatego często konieczna jest pomoc w nauce nowego zawodu i w zmianie pracy, nauka samopomocy, stosowanie środków pomocniczych np. specjalnych nakryć. Leczenie farmakologiczne obejmuje:

  • niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
  • leki podstawowe, modyfikujące proces zapalny (zwiazki złota, sulfasalazyna i inne)
  • w cięższych przypadkach sterydy i leki immunosupresyjne

Stosowane jest także leczenie operacyjne - chirurgia rekonstrukcyjna, protetyczna wymiana stawów.

 


Strona główna | Aktualności | Raporty | Porady | Zasoby | Galeria sztuki
Szukaj | Redakcja | Reklama | Email

Serwis ten ma charakter edukacyjny, nie konsultacyjny.Dołożono wszelkich starań, aby informacjezawarte w tym serwisie były zgodne z aktualną wiedzą medyczną. Ostateczne decyzje stosowania terapii spoczywają na lekarzu. Zarówno autorzy, konsultanci, jak i wydawcy serwisu nie mogą ponosić odpowiedzialności za błędy czy konsekwencje wynikające z zastosowania informacji zawartych w tym serwisie.

wszystkie prawa zastrzeżone