Ospa wietrzna

Definicja: Jest to ostra choroba zakaźna, bardzo zaraźliwa, najczęściej o łagodnym początku, cechująca się wysypką plamkowo-grudkowo- pęcherzykowo- krostkową kończącą się wytworzeniem strupków.

Etiologia: Chorobę wywołuje zakażenie wirusem varicella-zoster. Podatność na zakażenie jest duża i występuje od urodzenia aż do nabycia odporności co wiąże się najczęściej z przechorowaniem. Niemowlęta mogą mieć częściową odporność przekazaną przez matkę, która utrzymuje się do 6miesięcy. Szerzy się drogą kropelkową oraz przez kontakt bezpośredni. Uważa się, że przenoszenie przez osoby trzecie w praktyce nie zdarza się

Okres wylęgania: Wynosi 2 - 3 tygodnie.

Okres zakaźności: Zaczyna się ok. 2 dni przed wystąpieniem wysypki i trwa aż do przyschnięcia ostatnich pęcherzyków.

Przebieg choroby: Początkowo występują objawy ogólnego złego samopoczucia, bólu głowy, osłabienia, niewysoka gorączka, a następnie (po ok. 24 godz.) pojawiają się zmiany na skórze, zwykle pierwsze na tułowiu, twarzy, szyji i kończynach w postaci małych, czerwonych plamek, które po kilku godzinach przekształcają się w grudki i pęcherzyki z charakterystycznym wgłębieniem w środku. Jednocześnie mogą występować zmiany w różnych stadiach. Zmiany skórne powodują zazwyczaj silne swędzenie. Wysypce towarzyszy gorączka 38-40°C. Po kilku dniach pęcherzyki przysychają w strupki. Po jakimś czasie strupek odpada pozostawiając małą bliznę, która następnie znika bez śladu (tylko nadkażone zmiany pozostawiają blizny). Wysypka może trwać od kilku dni do 2 tygodni. Wysypka moze dotyczyć również błony śluzowej gardła, górnych dróg oddechowych, spojówek, odbytu i pochwy gdzie najczęściej występuje pod postacią płytkich owrzodzeń.

Ospa wietrzna u osoby dorosłej przebiega ciężej niż u dzieci i może spowodować groźne powikłania.

Powikłania: Do najczęściej występujący powikłań należą:

• wtórne zakażenia zmian skórnych
• posocznica
• ostre krwotoczne zapalenie nerek
• zapalenie płuc (częściej u noworodków, dorosłych i osób z upośledzoną odpornością)
• pozakaźna ataksja móżdżkowa

Profilaktyka: Zapobiegawczo podaje się swoiste przeciwciała przeciwko wirusowi varicella-zoster. Podanie tych przeciwciał może zapobiec chorobie albo wpłynąć na jej łagodny przebieg.

Leczenie: W postępowaniu terapeutycznym stosuje się:

• środki przeciwgorączkowe - paracetamol
• środki przeciwświądowe - hydroksyzyna, zimne okłady
• smarowanie roztworem 1% gencjany wykwitów no skórze
• kąpiele dziecka w roztworze nadmanganianu potasu (unikanie kąpieli może spowodować powikłania bakteryjne )
• acyklowir w przypadkach o ciężkim przebiegu