Łysienie

Definicja: Częściowa lub całkowita utrata włosów.

Etiologia: Łysienie może być uwarunkowane genetycznie lub być wyrazem starzenia się bądź wynikiem miejscowej lub układowej choroby (np łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca). Łysienie może być niebliznowaciejące lub bliznowaciejące, które jest wynikiem tworzenia się tkanki bliznowatej w miejscu stanu zapalnego lub uszkodzenia skóry.

Objawy:

Łysienie niebliznowiaciejące:

• Łysienie typu męskiego- Często występujace rodzinnie, wymagające obecności androgenów-męskich hormonów. Utrata włosów obejmuje początkowo kąty skroniowo- czołowe lub szczyt głowy. Do zaawansowa nych zmian dochodzi jeżeli łysienie rozpoczęło się w okresie pokwitania.
• Łysienie typu żeńskiego- Często spotykane u kobiet polegające głownie na przerzedzeniu włosów w okolicy czołowej i ciemieniowej oraz na szczycie głowy. Zazwyczaj nie dochodzi do całkowitego wyłysienia.
• Łysienie plackowate- Może dotyczyść każdej owłosionej części ciała choć najczęściej obejmuje skórę głowy i brodę. Charakteryzuje się nagłą utratą włosów na ograniczonym obszarze bez żadnej uchwytnej przyczyny. W rzadkich przypadkach może dojść do utraty włosów na całym ciele. Gdy łysienie jest ograniczone do kilku ognisk często w ciągu paru miesięcy następuje odrost włosów, chociaż niewykluczone są nawroty.
• Łysienie toksyczne- Jest to przejściowe łysienie, które pojawia się 3-4 miesięcy po przebytej ciężskiej chorobie gorączkowej. Równie często jest spotykana w przebiegu obrzęku śluzowatego, niedoczynności przysadku, kiły, po porodzie oraz w wyniku przyjmowania niekótych leków np związków talu, leków cytotoksycznych, witaminy A oraz retinoidów.
• Nawykowe wyrywanie włosów-Występujące głownie u dzieci nerwicowe przyzwyczajenie. Włosy mogą być ułamane o nierównej długości. Chorobę czasami trudno jest odróżnicz od łysienia plackowatego.

Łysienie bliznowaciejące:

• Utrata włosów jest spowodowana zanikiem lub bliznowaceniem skóry. Najczęściej dochodzi do niego w wyniku oprarzenia skóry, urazu fizycznego, pomieni X, zmian nowotworowych, w przebiegu skórnej postaci tocznia rumieniowatego, twardziny, przewlekłych zakażeń bakteryjnych i grzybiczych, ziarniaków ( wprzebiegu sarkoidozy, kiły, gruźlicy)

Rozpoznanie: Na podstawie badania mikrokopowego wyrywanych włosów można zróżnicować łysienie poporodowe, łysienie spowodowane talem, łysienie spowodowane lekami antymitotycznymi, łysienie plackowate.
Za pomocą biopsji owłosionej skóry głowy można zróżnicować łysienie plackowate od nawykowego wyrywania włosów, roza zmiany nowotworowe.
Za pomocą badania histopatologicznego lub immunofluorescencyjnego można ustalić rozpoznanie tocznia rumieniowatego, liszaja płaskiego i twardziny.

Leczenie: Nie jest znana metoda skutecznego leczenia łysienia męskiego. Dobre wyniki uzyskuje się przeszczepianiem skóry owłosionej w miejsca wyłysiałe.
W przypadku niewielkich ognisk łysienia plackowatego można wstrzykiwać śródskórnie roztwóer acetonidu triamcynolonu ale uzyskana poprawa może być nietrwała.
U osób z nawykowym wyrywniem włosów pomocne może sie okazać stosowanie klomipraminy.
W łysieniu bliznowaciejącym postapowanie lecznicze polega na usunięciu czynnika przyczynowego.