Hipoglikemia

Definicja: Zespół kliniczny charakteryzujący się

• obniżeniem stężenia glukozy we krwi poniżej 40mg/100ml (40mg%)
• występowaniem objawów klinicznych
• ustąpieniem objawów po podaniu glukozy

Etiologia: Przyczyną hipoglikemi jest upośledzone wytwarzanie glukozy przez wątrobę lub zwiększone jaj zużycie przez tkanki obwodowe lub obie przyczyny równocześnie.

Do najczęściej występujących przyczyn wywołujących hipoglikemię na czczo (niereaktywną-6 lub więcej godz po posiłku) należą:

• nowotwory trzustki (wyspiak produkujący insulinę)
• przedawkowanie leków przeciwcukrzycowych
• ciężkie uszkodzenie wątroby
• nadużywanie alkoholu
• niedoczynność kory nadnerczy
• nowotwory pozatrzustkowe

Do przyczyn wywołujących hipoglikemię reaktywną ( 1-5 godz po posiłkiu) po zadziałaniu specyficznego bodźca należą:

• stres
• emocje
• substancje chemiczne
• zaburzenia czynnościowe
• operacje na żołądku i jelitach

Patofizjologia: Zmniejszenie stężenia cukru we krwi powoduje zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego oraz aktywuje układ współczulny.

Objawy: Do typowych objawów hipoglikemi należy:

• niepokój
• pocenie
• głód
• tachykardia
• dreszcze. drgawki
• ból głowy
• zaburzenia widzenia
• stany podniecenia

Rozpoznanie: Jeżeli objawy kliniczne wskazują na hipoglikemię niereaktywną należy wykonać

• oznaczenie kilkakrotne stężenia glukozy i insuliny we krwi na czczo
• próbę głodową
• oznaczenie stężenia proinsuliny
• oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwiko receptorom isulinowym
• pomiar stężenia peptydu C we krwi

Przy podejrzeniu nowotworu z kamórek beta wysp trzustkowych należy diagnostykę poszerzyć o

• USG
• CT
• angiografię selektywną

W wypadku kiedy na czczo nie występuje podwyższone stężenie insuliny często rozpoznaje się wtedy niewydolność nerek, uszkodzenie wątroby, nadużywanie alkoholu, wyniszczenie, niedobór hormonów sterydowych. Pomocny do rozpoznania staje się wówczas test glukagonowy.

Jeżeli objawy kliniczne wskazują na hipoglikemię reaktywną należy wykonać 5 godzinny test obciążenia glukozą z oznaczeniem glukozy i insuliny

Leczenie: Podstawowe leczenie polego na podaniu glukozy ( słodka herbata, cukier itp). W leczeniu przyczynowym w zależności od etiologi. W przypadku nowotworów-chirurgiczne usunięcie nowotworu, Jeżeli mimo operacji nadal utrzymuje się wysokie stężenie insuliny lub nie można zlokalizować wyspiaka podaje się Diazoksyd-lek hamujący wydzielanie insuliny. Kiedy przyczyną jest choroba autoimmunologiczna podajemy kortykosteroidy-leki o właściwościach immunosupresyjnych.

W przypadku hipoglikemi reaktywnej dobre wyniku uzyskuje się stosując leki uspakajające, psychoterapię, regularny wysiłek fizyczny, modyfikując dietę.