Grzybice skóry, paznokci

Definicja: Powierzchniowe zakażenie wywołane przez dermatofity -grzyby, które atakują tkanki w obrębie skóry oraz jej przydatki (warstwa rogowa, paznokcie, włosy)

Etiologia: Najczęściej za zmiany chorobowe odpowiedzialnesą grzyby z rodzaju Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z chorym człowiekiem lub zwierzęciem domowym ( pies , kot ), a także przez przedmioty osobistego użytku ( odzież, obuwie , szczotki do włosów i do mycia rąk , ręcznik itp. ) . Ze względu na znaczną zakaźność i rozpowszechnienie w pewnych środowiskach grzybice stanowią poważne zagadnienie epidemiologiczne i społeczne .

Niektóre dermatofity nie powodują żadnego bądź niewielki odczyn zapalny. W tych przypadkach może on on być obecny stale w skórze i być przyczyną naprzemiennych remisji i zaostrzeń

Objawy: Na podstawie obrazu klinicznego trudno jest określić rodzaj grzyba odpowiedzialnego za określone zmiany chorobowe i z tej przyczyny wygodniej jest klasyfikować grzybice w zależności od zajętej okolicy ciała.

• Grzybice skóry gładkiej- Jest to jedna z najczęściej spotykanych odmian najczęściej spowodowana przez grzyby z rodzaju Trichophyton. Może występować w każdym wieku . Zajmuje przede wszystkim odsłonięte części ciała : twarz , szyję , dłonie . Typowy wykwit ma kształt okrągłej lub owalnej plamy rumieniowej pokryej grudkami i łuskami o wzniesionych brzegach , na której obwodzie pojawiają się maleńkie pęcherzyki , które pokrywają się strupkami . Wykwit nie leczony szybko powiększa się na obwodzie i ma skłonność do ustępowania w części środkowej. Zmianom towarzyszy nieznaczny świąd.
• Grzybica stóp i dłoni-Ta postać grzybicy występuje często i jest odmianą szczególnie kłopotliwą dla chorego wywołaną najczęście jprzyz grzyb Trichophyton mentagrophytes . Wykwity w postaci pęcherzyków , grudek i strupków zajmują najczęściej boczne powierzchnie dłoni i palców rąk , a na stopach przyśrodkowe brzegi podeszwowej powierzchni oraz trzecią i czwartą szparę międzypalcową . Naskórek w tych przestrzeniach rozmięka , ulega maceracji i złuszcza się grubymi płatami . Stan ten , któremu towarzyszy świąd , może utrzymywać się latami , z okresami zaostrzeń najczęściej w czasie upałóww postaci nasilonego stanu zapalnego , sączenia, obrzęku i bólu.
• Grzybica paznokci-Ta grzybica może towarzyszyć grzybicy stóp i dłoni a także innym postaciom grzybicy skóry . Zakażony paznokieć najczęściej prze grzyby z rodzaju Trichophyton traci swe różowe zabarwienie , ulega pobruzdowaniu, staje się matowy, łatwo się kruszy, ulega rozwarstwieniu i może ulec zniszczeniu. Naskórek pod zgrubiałym i popękanym brzegiem płytki ulega nadmiernemu rogowaceniu . Te zmiany mogą się utrzymywać długo i stanowią dla chorego dokuczliwe utrudnienie w codziennym życiu.
• Grzybica owłosionej skóry głowy- Częstą przyczyną zakażenia głównie u dzieci jest grzyb z rodzaju Trichophyton tonsurans. Zakażenie tym grzybem ma dyskretny początek. Stan zapalny o niewielkim nasileniu utrzymuje się przez cały czas. W nietypowych ogniskach chorobowych widoczne są czarne punkciki będące ułamanymi włosami.
  Rzadszą przyczyną jest grzyb z rodzaju Microsporum . Zmiany mają charakter małych, złuszczających się , częściowo wyłysiałych, szarawych ognisk z ułamanymi, matowymi włosami. Zakażenie może szerzyć się na całą skórę, często przekraczając granicę włosów.
• Grzybica pachwin-Występuje często , zwłaszcza u mężczyzn , w postaci plam początkowo czerwonych, które zmieniają się w żółtobrunatne. Zajmują one skórę pachwin, ud i wzgórka łonowego. Na lekko wałowato wzniesionych brzegach tych wykwitów tworzą się grudki, pęcherzyki i strupki. Przy utrzymującym się świądzie zmiany mogą się utrzymywać długo, samoistnie nie uystępują.

Rozpoznanie: Należy stwierdzić obecność patogennego grzyba w zeskrobinach ze zmian chorobowych z pomocą bezpośrednigo badania mikroskopowego materiału lub za pośrednictwem hodowli.

Leczenie: Większość zakażeń skóry bardzo dobrze reaguje na zewnętrzne preparaty przeciwgrzybicze takie jak pochodne imidazolowe (mikonazol, klotrimazol, ekonazol, ketokonazol) ciclopirox (rónież lakier do paznokci). W przypadkach opornych lub zajmujących bardzo dużą powierzchnię wskazane jst leczenie ogólne griseofulwiną lub ketokonazolem.

• Grzybica skóry gładkiej-W zmianach o niewielkim nasileniu stosuje się jeden z leków imidazolowych przynajmniej przez 10 dni od ustąpienia zmian chorobowych. Przy rozległych lub opornych zmianach podaje się doustnie griseofulwinę lub ketokonazol.
• Grzybica stóp i dłoni- Stosuje się griseofulwinę doustnie. Do ustąpienia zmian konieczna jest wielomiesięczna terapia. Uzyskanie pełnego wyleczenia jest trudne gdy zajęte są paznokcie. Konieczna jest właściwa pielęgnacja stóp i dłoni. Po kąpieli należy osuszać przestrzenie międzypalcowe, usuwać zmacerowaną skórę i stosować puder przeciwgrzybiczuy (np. mikonazol). Zaleca się noszenie lekkiego, przewiwnego obuwia zwłaszcza w czasie upałów.
• Grzybica paznokci- Leczenie może trwać 6-12 miesięcy, w przypadku grzybicy paznokci nawet do 2 lat, jednak bardzo częste są nawroty i mało prawdopodobne jest pełne wyleczenie. stosuje się griseofulwinę ogólnie lub ciclopirox miejscowo.
• Grzybica owłosionej skóry głowy- Sosuje się jeden z leków przeciwgrzybiczych miejscowo oraz griseofulwlin ogólnie przez 4 tyg lub do ustąpienia wszystkich zmian chorobowych.
• Grzybica pachwin-Często skuteczne jest leczenie zewnętrzne lekami przeciwgrzybiczymi. W niektórych przypadkach może zaistnieć potrzeba podania griiseofulwiny przez 4-6tyg.