Gorączka reumatyczna

Definicja: Jest to ostre schorzenie zapalne, pojawiające się po zakażeniu paciorkowcowym. Najczęściej zajęte są stawy i serce. Choroba dotyka dzieci (szczyt zachorowań 5- 15 rok życia), wyjątkowo występuje u dorosłych.

Etiologia: Gorączka reumatyczna pojawia się po 10-20 dniach od przebycia zakażenia górnych dróg oddechowych, wywołanego przez paciorkowce. Jest ona następstwem reakcji autoimmunologicznej (autoimmunizacja- wytwarzanie przez organizm przeciwciał przeciwko własnym tkankom i komórkom) wyzwolonej przez infekcję.

Objawy: Gorączka reumatyczna "liże stawy i kąsa serce".

• początkowe objawy zwiastunowe - stany podgorączkowe, osłabienie, bóle głowy, poty, utrata apetytu
• rzut choroby rozpoczyna się na ogół gorączką
• zapalenie stawów (u około 85% chorych) - dotyczy dużych stawów (kolanowy, skokowy, barkowy, nadgarstkowy); zmiany są niesymetryczne, przemieszczają się ze stawu na staw; zajęte stawy są silnie bolesne, ucieplone, obrzęknięte
• uszkodzenie serca - gorączka reumatyczna może objąć wszystkie warstwy serca (wsierdzie, mięsień serca, osierdzie); objawy zależą od tego, która warstwa jest zajęta, mogą nie występować w ogóle lub być niecharakterystyczne
• zmiany skórne - rumień, ewentualnie pokrzywka, wybroczyny; w tkance podskórnej, głównie w okolicy stawów guzki reumatoidalne,- późny objaw to pląsawica będąca wyrazem reumatycznego zapalenia mózgu, występują niekontrolowane ruchy rąk - rozlewanie zupy, tłuczenie naczyń.

Gorączka reumatyczna przebiega rzutami. Z każdym nawrotem wzrasta ryzyko powstania wady serca.

Rozpoznanie: Ustala się na podstawie kryteriów diagnostycznych .Badania laboratoryjne: przyspieszone OB., wzrost CRP, wykrycie przeciwciał.

Leczenie: W czasie rzutu choroby konieczne jest leżenie w łóżku przez około 4 do 6 tygodni. Lekiem z wyboru jest antybiotyk - penicylina, którą stosuje się przez 10 dni, a następnie podawana jest debecylina (co 10 dni) , aż do ustąpienia objawów rzutu. Podstawowym lekiem jest także kwas acetylosalicylowy, stosowany podczas rzutu choroby i po jego ustąpieniu. Sterydy podaje się chorym do 18 roku życia, chorym starszym w przypadku ciężkiego przebiegu lub gdy występują objawy zapalenia serca.