Gorączka

Definicja: Stan (zwyczajowo) w którym temperatura ciała mierzona w pasze jest większa niż 37.5°C zgodnie z Wunderlichem, który wprowadził mierzenie temperatury do kliniki jako metodę badania klinicznego. Temperatura mierzona w odbytnicy lub w pochwie jest od 0,2C do 0,5C wyższa od tej w pasze. Nazewnictwo według Wunderlicha:

• temperatura 36,2°C - 37,3°C - temperatura prawidłowa
• temperatura 37,3°C - 38,0°C - stan podgorączkowy
• temperatura 38,0°C - 38,5°C - gorączka lekka
• temperatura 38,5°C - 39,5°C - gorączka umiarkowana
• temperatura 39,5°C - 41,0°C - gorączka gorączka znaczna
• temperatura powyżej 41,0°C - gorączka wysoka

Temperatura ciała u zdrowego człowekia ulega wahaniom w ciągu dnia. Najniższa jest rano pomiędzy 2⁰⁰ a 6⁰⁰ a najwyższy poziom osiąga pomiędzy 17⁰⁰ a 20⁰⁰

Patofizjologia: Za regulaację temperatury naszego organizmu odpowiedzialny jest ośrodek termoregulacji znajdujący się w podwzgórzu (część mózgowia), który odpowiada za utratę ciępła oraz za zatrzymanie ciepła wytworzonego w procesach metabolicznych wytworzonego przez nasz organizm. Substancje, które wywołują gorączkę to pirogeny. Mogą one być pochodzenia egzogennego (bakterie, wirusy, produkty ich przemiony lub toksyny ) lub endogennego ( głównie prostaglandyna E2). W wyniku działania pirogenów endogennych ( pirogeny egzogenne działają za pośrednictwem pirogenów endogennych) dochodzi do zaburzenia czynności ośrodka termoregulacji, który zaczyna utrzymywać temperaturę na nowym wyższym poziomie.

Etiologia: Do najczęstrzych przyczyn wywołujących gorączkę należą:

• zakażenia bakteryjne, wirusowe, grzybami, pasożytami
• choroby nowotworowe (ropień mózgu, guzy mózgu)
• choroby układu krążenia (zawał serca, bakteryjne zapalenia wsierdzia)
• choroby układu pokarmowego (marskość wątroby, zapalenie jelit, ropień wątroby)
• choroby hematologiczne (niedokrwistość, białaczki, chłoniaki)
• choroby endokrynologiczne (nadczynność tarczycy)
• czynniki fizyczne (temperatura, promieniowania radioaktywne)
• czynniki chemiczne (leki, przetoczenie krwi)
• choroby tkanki łącznej (RZS, gorączka reumatyczna)
• gorączka o nieustalonej etiologii kiedy temperatura co najmniej 38,3°C mierzona w odbytnicy utrzymuje się przez co najmniej 3 tygodnie, a przyczyna gorączki mimo prowadzonej diagnostyki jest nieznana
• nieznane przyczyny

Rozpoznanie: W większości przypadków rozpoznanie gorączki z towarzyszącymi objawami jest łatwe i polego na:

• rozmowie z chorym co do okoliczności wystąpienia gorączki
• obejrzeniu chorego narządu, skóry (wysypka, ropnie, zranienia), obwodowych węzłów chłonnych (białaczka, chłoniaki, zapalenia)
• zbadaniu płuc, serca, brzucha
• badaniu neurologicznym
• badaniu moczu
• wykonaniu morfolagii
• wykonanie USG jamy brzusznej
• wykonaniu odczynów serologicznych

Leczenie: W większości przypadkow polega na leczeniu choroby podstawowej jednakże postępowanie powinno być dostosowane do istniejącej choroby. Przyjmuje sie, że gorączkę należy zwalczać u dzieci aby zapobiec wystąpieniu drgawek gorączkowych oraz u ludzi starszych z niewydolnością oddechową i krążenie gdzie wzrost temperatury o 1°C powoduje wzrost zużycia tlenu o 13%. W celu obniżenia gorączki stosuje się leki hamujące enzym cyklooksygenazę mózgową do których należą:

• kwasz acetylosalicylowy
• niesterydowe leki przeciwzapalne