Choroba niedokrwienna serca

Definicja: Zespół objawów klinicznych spowodowanych niedostateczną podażą tlenu i substancji odżywczych w stosunku do aktualnego zapotrzebowania organizmu.

Etiologia: Przyczyny można podzielić na organiczne-zwężające naczynia wieńcowe i czynnościowe-zaburzające prawidłową funkcję tych naczyń. Najczęstrzą przyczyną jest miażdzyca naczyń wieńcowych, zmniejszjąca przepływ krwi do serca. Poza tym znanych jest około kilkuset czynników zwiększających zagrożenie choroby wieńcowej wśród których do najważniejszych należą:

• podwyższony poziom cholesterolu >200mg%
• przebyty epizod choroby wieńcowej
• płeć męska
• zawał serca u rodziców
• palenie papierosów
• nadciśnienie tętnicze
• obniżony poziom HDL-cholesterolu (ochronnego) <35mg%
• cukrzyca
• przebyty udar mózgowy lub choroby naczyń tętniczych
• otyłość > 30% należnej masy ciała
• typ osobowości A-człowiek ambitny, niespokojny, żyjący pod presją terminów, agresywny

Alkohol w dużych dawkach zwiększa śmiertelność ogólną, natomiast dawki umiarkowane zwiększając stężenie HDL-cholesterolu zmniejszają śmiertelność wieńcową

Patofizjologia: W wyniku rozwiniętej miażdżycy dochodzi do zwężenia światła naczynia wieńcowego upośledzającego przepływ krwi do serca co powoduje (łącznie ze skurczem tego naczynia w miejscu nie zajętym przez miażdżycę) mniejsze pokrycie zapotrzebowania serca na tlen szczególnie w czasie wzrostu jego zapotrzebowania jak ma to miejsce w okresie wysiłku fizycznego.

Objawy: Do typowych dolegliwości jakie zgłaszają pacjenci należy:

• ból za mostkiem, napadowy, krótkotrwały o charakterze ucisku, gniecenia, palenia, rozpierania, rozrywania
• promieniowanie bólu do lewego ramienia, przedramienia i dłoni w szczególności do palca małego i serdecznego jak również do żuchwy, lewego barku i okolicy międzyłopatkowej
• nasilanie się dolegliwości przy wysiłku, a ustępowanie po jego zaprzestaniu
• wywoływanie bólu przez wysiłek, stres, zimne powietrze, obfity posłek, zapalenie papierosa
• ustępowanie dolegliwości w 0,5 - 3 min po przyjęciu podjęzykowym nitrogliceryny

Rozpoznanie: W rozpoznaniu choroby wieńcowej istotną rolę przypisuje się objawom kliniczym. Pomocne może okazać się wykonanie:

• badania EKG
• próby wysiłkowej
• badanie metodą Holtera

Leczenie: Leczenie choroby wieńcowej jest niefarmakologiczne i farmakologiczne

W leczeniu niefarmakologicznym ważne jest:

• ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych do 10% substancji energetycznych
• ograniczenie spożycia cholesterolu poniżej 300mg/doba
• kontrola nadciśnienia tętniczego
• ograniczenie spożycia soli kuchennej do 5g/doba
• wyeliminowanie palenia papierosów
• stosowanie aktywnych form wypoczynku
• zwalczanie nadużywania alkoholu
• konrtola cukrzycy
• zwalczanie otyłości
• przyjmowanie leków antykoncepcyjnych pod kontrolą lekarza

W leczeniu farmakologicznym stosuje się:

• azotany
• leki blokujące receptory beta-adrenergiczne (beta-blokery)
• leki blokujące kanał wapniowy
• leki hamujące agregację płytek krwi
• leki obniżające stężenie cholesterolu